Historia szkoły

Historia - Budynek starej szkoły w Pysznicy

Rys historyczny pysznickiego szkolnictwa

Dzięki staraniom Grzegorza Studzieńskiego w 1593r. wybudowano w Pysznicy pierwszy kościół, a w 1605r. Biskup Krakowski Bernard Maciejowski erygował parafię w Pysznicy. Z dziejami parafii wiążą się też początki szkolnictwa. W dokumentach archiwalnych znajdują się zapiski na ten temat:

1617r. – Istnieje szkoła parafialna, którą kieruje “rector scholae” – (kierownik szkoły) o imieniu Martinus – Marcin.

1646r. – Budynek szkoły zniszczony.

1676r. – Szkoła wznowiła działalność, “rector scholae” – Florian Czechowicz, lat 48.

1748r. – Proboszcz Tomasz Przyłuski nie utrzymuje nauczyciela.

W 1791r. zostaje założona szkoła trywialna. Nauczyciel otrzymuje w formie uposażenia 50 florenów rocznie od gminy i proboszcza. Szkoła początkowo mieściła się w wikarówce. Dyrekcja dóbr kameralnych (rządowych – w Zarzeczu k. Niska) zapewniała nauczycielowi kawałek gruntu, a gmina zapewniała dodatek uposażeniowy. Szkoła dysponuje jednym pokojem.

W archiwalnych dokumentach szkoły są dokładne zapisy, potwierdzające stopień organizacji szkoły od 1792r. co świadczy o trosce mieszkańców i duszpasterzy o dziatwę szkolną.
Najstarsza kronika szkoły sięgająca roku 1792 wymienia, że w 1875r. szkoła była „pod jednym dachem z wikarówką” razem z mieszkaniem dla nauczyciela. Pierwszym wymienionym nauczycielem był Franciszek Kłosowski, ale nie jest odnotowany stopień organizacji szkoły, ani liczba dzieci pobierających naukę. Franciszek Kłosowski sporządził „inwentarz szkolny”, plan budynku szkolnego i wikarówki. Ta dokumentacja jest w szkolnym archiwum.

6 lutego 1792r. – Rozpoczęto naukę w szkole, którą wyposażono w potrzebne sprzęty.

1793r. – Został wybudowany nowy budynek szkolny przez proboszcza Tomasza Nicałkowicza, ale brak jest ławek, dlatego nauka się nie odbywa.

1803r. – Nauczycielem szkolnym jest organista. Szkoła nie funkcjonuje, ponieważ rodzice nie posyłają dzieci (były potrzebne w gospodarstwie).

1811r. – Budynek szkolny w pobliżu kościoła stoi pusty, bez uczniów, gdyż pobliscy parafianie – wieśniacy niechętni są do posyłania dzieci po naukę.

1816r. – Szkoła zostaje siłą odebrana i oddana na mieszkanie urzędnika (skarga nauczyciela z dnia 4 grudnia 1815 r.). Poprzedni nauczyciel odpowiednio przygotowany do uczenia dzieci został przez prefekturę rządową w Zarzeczu wypędzony z Pysznicy z wielką szkodą dla parafian i proboszcza. W Pysznicy znajduje się około 50 dzieci płci obojga zdatnych do pobierania nauki.

1825r. – Nauczycielem jest Stanisław Dziurżyński, który pobierał wynagrodzenie 250 florenów i 32 krajcarów rocznie. Uczniów 60, postęp w nauce – dostateczny.

1830r. – Nauczyciel Ignacy Rzechak. Uczniów 43 (wszystkich parafian w ogromnej parafii Pysznickiej, sięgającej od Jastkowic, aż do Kurzyny było w tym czasie 7672).

1840r. – Nauczycielem jest ks. Józef Gralewski – wikariusz. Uczył 20 dzieci: czytania, pisania, rachowania i katechizmu.

Dzieci zapisanych do szkoły w 1853r. – 64 uczniów. Klasyfikowanych w roku szkolnym 1853 – 33 uczniów.

1854r. – Dzieci w wieku szkolnym ok. 800.

1870r. – Zorganizowana zostaje publiczna szkoła ludowa “pod zarządem państwowym” mieści się w wikarówce i budynku miejscowego tartaku. Jej kierownikiem jest Jan Wertz.

1875r. – Rozpoczęto budowę murowanego budynku szkoły stojącego do dziś (mieści się w nim przedszkole) o czterech izbach lekcyjnych i mieszkaniu dla kierownika szkoły.

1914r. – W wyniku działań wojennych podczas I wojny światowej mocno ucierpiał murowany budynek szkoły, który został trafiony pociskiem artyleryjskim.

1 września 1934r. – Oddano do użytku drewniany budynek szkoły, w którym uczą się obecnie uczniowie klas I – III.

23 lutego 1969r. – Uroczyste otwarcie nowego budynku szkolnego przy ulicy Wolności 324.

Inwentarz szkolny